ΜΕΤΑΦΥΤΕΥΣΗ
Πότε;
Πώς;
Με τι υπόστρωμα;
Ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να μάθει κάποιος που ασχολείται με τα bonsai είναι πώς να κάνει σωστά την μεταφύτευση των δέντρων που καλλιεργεί.
Τα δέντρα βασίζονται στο ριζικό τους σύστημα για να τραφούν και να αναπτυχθούν, για αυτό και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή ώστε το υπόστρωμα του δέντρου μας να μην πνίγει τις ρίζες και τις οδηγεί σε σάπισμα δημιουργώντας μια σειρά προβλημάτων που συνήθως καταλήγουν στην απώλεια του δέντρου μας.
Από την άλλη πλευρά κατά την επιλογή του υποστρώματος που θα χρησιμοποιήσουμε πρέπει να παίρνουμε υπόψιν μας τις ανάγκες του δέντρου που θα μεταφυτεύσουμε, το μέρος στο οποίο θα το τοποθετήσουμε, τις συνθήκες που επικρατούν στον συγκεκριμένο χώρο αλλά και την δυνατότητα μας για να το φροντίζουμε.
Μπερδευτήκατε περισσότερο; Πάμε να τα ξεμπερδέψουμε!
“It is in the roots, not the branches, that a tree’s greatest strength lies.”
Πότε κάνω την μεταφύτευση
Η σωστή περίοδος για μεταφύτευση ενός δέντρου εξαρτάται από το είδος του. Τα περισσότερα όμως μπορούν να μεταφυτευθούν στην αρχή της άνοιξης. Κατά την περίοδο αυτή οι θερμοκρασίες αρχίζουν να ανεβαίνουν και οι αποθηκευμένοι χυμοί στο ριζικό σύστημα ξεκινούν να διοχετεύονται σε όλο το δέντρο καθώς βγαίνει από την χειμερινή του νάρκη.
Για τα φυλλοβόλα δέντρα η μεταφύτευση ιδανικά πρέπει να γίνεται με το που αρχίσουν να διογκώνονται οι οφθαλμοί τους και όχι πριν. Σημάδι που μας δείχνει ότι το δέντρο έχει αρχίσει την κυκλοφορία των χυμών του και έτσι δεν κινδυνεύουμε αφαιρώντας κομμάτι από το ριζικό σύστημα να χάσουμε και την ενέργεια που έχει αποθηκεύσει και θα το βοηθήσει να ξεκινήσει την παραγωγή ενός νέου συστήματος φύλλων.
Πως γίνεται η μεταφύτευση
Πρώτα προετοιμάζουμε το δοχείο που θα υποδεχθεί το δέντρο μας. Στην περίπτωση που είναι πλαστικό training pot φροντίζουμε να κάνουμε αρκετές τρύπες στον πάτο του για να υπάρχει ιδανική αποστράγγιση αλλά και αερισμός του ριζικού συστήματος. Στην περίπτωση ενός κεραμικού δοχείου φροντίζουμε να βάλουμε σίτα στις τρύπες αποστράγγισης. Επίσης δεν ξεχνάμε να περάσουμε 2 σύρματα αλουμινίου με τα οποία θα δέσουμε το δέντρο μας στο δοχείο για να μην κινδυνεύσει να πέσει εκτός δοχείου από τον αέρα.
Αφαιρούμε από το παλαιό δοχείο το δέντρο μας και προσπαθούμε να ξεφορτωθούμε όσο το δυνατόν περισσότερο από το παλιό χώμα. Αφαιρούμε τις χοντρές ρίζες οι οποίες χρησιμεύουν στο δέντρο για να στηρίζεται και όχι για να τρέφεται. Φροντίζουμε να ψεκάζουμε τις ρίζες του δέντρου ανά διαστήματα ή να τις καλύψουμε με μια υγρή πετσέτα για να μην ξεραθούν.
Τοποθετούμε στο δοχείο ένα στρώμα από παχιά ελαφρόπετρα και μετά το μείγμα υποστρώματος που έχουμε φτιάξει. Βάζουμε το δέντρο μας και το δένουμε με τα σύρματα αλουμινίου προσέχοντας να δώσουμε και την επιθυμητή κλίση. Συμπληρώνουμε με το μίγμα υποστρώματος καθώς το ανακινούμε ανά διαστήματα με ένα chopstick για να εξαλείψουμε τα κενά με αέρα που μπορεί να δημιουργήσουν πρόβλημα στις ρίζες.
Τέλος ποτίζουμε για αρκετή ώρα ώστε να φύγουν περιττές σκόνες από το μίγμα υποστρώματος. Εναλλακτικά μπορούμε να βυθίσουμε σε μια λεκάνη με νερό για 15 λεπτά.
Μείγμα υποστρώματος
Ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια της σωστής καλλιέργειας ενός bonsai είναι η επιλογή του σωστού μείγματος για το υπόστρωμα του δέντρου σας. Δεν υπάρχει ένα μόνο είδος υποστρώματος που είναι ιδανικό για bonsai. Πρέπει να δημιουργήσουμε οι ίδιοι ένα μείγμα λαμβάνοντας υπόψιν το κλίμα της περιοχής μας, το στάδιο ανάπτυξης του δέντρου, το είδος, και άλλους παράγοντες. Επιδίωξή μας είναι η καλή αποστράγγιση και αερισμός αλλά και η θρέψη του ριζικού συστήματος με νερό και στοιχεία λιπασμάτων.
Τα 3 βασικά είδη που προτείνουμε για το κλίμα της Ελλάδας είναι η ελαφρόπετρα, το ακαντάμα και το κοινό φυτόχωμα.
Η ελαφρόπετρα είναι αδρανές υπόστρωμα με μεγάλη διάρκεια στον χρόνο επειδή δεν σπάει, ελαφρύ και πορώδες ώστε να κρατάει νερό. Μειονέκτημά του είναι ότι δεν μπορεί να κρατήσει ωφέλιμα στοιχεία από το λίπασμα για να τραφούν οι ρίζες γιατί είναι πλήρως ανόργανο.
Το ακαντάμα είναι ένα αργιλώδες υπόστρωμα σε μορφή κόκκων το οποίο έρχεται από την Ιαπωνία. Στην Ιαπωνία είναι το βασικό υπόστρωμα που χρησιμοποιείται για τα bonsai σε διαφορετικές κοκκομετρίες. Κρατάει νερό και θρεπτικά συστατικά από το λίπασμα. Μειονέκτημά του είναι ότι αν παγώσει σπάει σε μικρότερα κομμάτια που στην πορεία γίνονται λάσπη και νεκρώνουν τις ρίζες.
Το φυτόχωμα κατακρατεί το περισσότερο νερό και θρεπτικά συστατικά. Είναι οργανικό και το βασικό του μειονέκτημα είναι ότι μετά από καιρό δεν επιτρέπει τον αερισμό των ριζών δημιουργώντας προβλήματα.
Γνωρίζοντας τα χαρακτηριστικά των 3 βασικών συστατικών που θα χρησιμοποιήσουμε στο μείγμα μας μπορούμε να σκεφτούμε την αναλογία λαμβάνοντας υπόψιν και τις λοιπές συνθήκες που προαναφέραμε. Μια συνήθης συνταγή είναι 50% ελαφρόπετρα, 30% ακαντάμα, 20% φυτόχωμα. Αν το δέντρο σας είναι σε πιο ανεπτυγμένο στάδιο χρησιμοποιείστε λιγότερο φυτόχωμα. Αν το είδος του δέντρου έχει μεγαλύτερες απαιτήσεις σε νερό αυξήστε την ποσότητα του φυτοχώματος στο μείγμα.